تاریخچه دانشگاه اصفهان
شالوده و اساس دانشکده پزشکی و پایه نخستین دانشگاه اصفهان را باید در سال ۱۳۲۵ش/ ۱۹۴۶م با وجود آمدن آموزشگاه عالی بهداری اصفهان به‌حساب آورد. در اوایل سال ۱۳۱۸ش/ ۱۹۳۹م مردم و بزرگان شهر اصفهان و از جمله پزشکان شاغل در بیمارستان شهرداری (بیمارستان امین و زایشگاه سنبلستان) که توسط دکتر مرتضی حکمی اداره می‌شد به طور پیوسته، نامه و تقاضاهای خود را به اداره کل بهداری ارسال می‌داشتند که به این شهر، همانند شهر مشهد و شیراز برای رفع کمبود پزشک در شهر اصفهان و حومه نیازمند تاسیس آموزشگاه عالی بهداری می باشد. مردم اصفهان برای چندمین بار از مسئولین استان درخواست نموده و نامه‌ای به استاندار وقت، امیر نصرت اسکندری فرستادند و وی نیز چنین درخواستی را به مرکز ارسال نمود. این پیشنهاد‌ها در دست بررسی بود تا اینکه پس از چندین سال تلاش، در سال ۱۳۲۳ش/ ۱۹۴۴م مسئولین وقت با تأسیس آموزشگاه عالی بهداری موافقت نموده و در این سال اجازه تاسیس آموزشگاه بهداری به تصویب دانشگاه تهران رسید.
مراسم افتتاح آموزشگاه عالی بهداری اصفهان در تاریخ ۲۷ آذر ماه ۱۳۲۵ در خانه ی عبدالرسول رحیم زاده که صاحب کارخانه ریسندگی بود تاسیس گردید.
با توجه به کمبود زمین و مکان برای کلاس های درس، در مهر ماه ۱۳۲۵ شمسی قطعه زمینی بالغ بر ۱۱۷۰۰۰ متر در کنار جاده اصفهان – شیراز که متعلق به شیخ زاده هراتی، حسین سلطانی، حبیب اشراقی و محمد حسین کازرونی بود مناسب تشخیص داده شد.
پس از چهار سال با توجه به پیگیری ها و کوشش های بعمل آمده اهالی شهر اصفهان، دانشکده پزشکی اصفهان در شهریور ۱۳۲۹ش/ ۱۹۵۰م در جوار آموزشگاه عالی بهداری اصفهان با داشتن دوره شش ساله تحصیلی و اجازه صدور دیپلم دکترا تاسیس شد و شروع به کار نمود. بعد از مدتی در سال ۱۳۳۴ ش دانشکده داروسازی تاسیس و به دانشکده پزشکی ملحق گردید.
دکتر مهدی نامدار رئیس دانشکده پزشکی تهران و اولیای امور برای تأسیس دانشگاه اصفهان با تلاش های فراوان خود درصدد برآمدند با مستقل نمودن دانشکده داروسازی، تعداد دانشکده ها را به حد نصاب برسانند تا مجوز تاسیس دانشگاه اصفهان داده شود. در سال ۱۳۳۷ ش در سفری که هیئت دولت به شهر اصفهان داشت، با افتتاح دانشکده ادبیات در شهر اصفهان موافقت گردید و تنها شرط آن ها از تاسیس دانشگاه داشتن سه دانشکده مستقل ذکر نمودند. بدین جهت اقدامات لازم برای تاسیس دانشکده ادبیات در اصفهان فراهم شد. بنابراین دانشکده ادبیات در آذر ماه ۱۳۳۷ش به ریاست دکتر عباس فاروقی تاسیس گردید.
دانشکده علوم در مرداد ماه ۱۳۴۳ ش بنابر تقاضای عده‌ای از مردم و اهالی دانش دوست اصفهان به تصویب شورای دانشگاه‌ها رسید. این دانشکده در ۲۱ مرداد ماه ۱۳۴۳ش/ ۱۹۶۴م مجاور دانشکده ادبیات و علوم انسانی در کوچه شاهزاده ابراهیم و با ریاست دکتر عباس فاروقی کار خود را آغاز نمود. بعد از مدتی دانشکده علوم تربیتی ابتدا به‌عنوان دانشسرای عالی اصفهان در مهرماه ۱۳۴۴ش با کوشش و تلاش‌های دکتر عباس فاروقی تأسیس و شروع به کار کرد.
در زمان ریاست دکتر قاسم معتمدی که از تاریخ ۱۶ شهریور ۱۳۴۶ به ریاست دانشگاه اصفهان منصوب گردیده بود،
بخش های مختلف دانشگاه به زمین های اختصاص داده شده در زمین های هزارجریب انتقال یافت. از این سال به بعد اقدامات گوناگونی برای توسعه در زیر ساخت سازی بخش های مختلف دانشگاه آغاز گشت.
در توصیف این باغ تاریخی در کتاب تاریخ اصفهان نوشته اند: " آن زمینی مسطح و مربع بود که چهارگوشه اش به چهار برج آراسته و یک میلیون و کسری ذرع مساحتش می شد و منوچهر خان خواجه که به حفظ منافی صفویه اهتمامی داشت، در تجدید آبادی آنجا و فرح آباد و مصلی همتهای مردانه کرده هرقدر از اراضی قابل درختکاری بود، مشجر و آنچه در خود زارعت بود به کشاورزی پرداخته و آب جوی سیاه را از بالای ده سرخ راه انداخته بیاورد و قناتی میان کوه صفه و برابر دستجرد احداث کرد.
دوره لیسانس شبانه در سال تحصیلی ۱۳۴۷-۴۸ تاسیس گردید و در ادامه روند تاسیس و تشکیل دیگر دانشکده ها، انستیتو ارمنیولوژی نیز در سال ۱۳۵۱ و انستیتو باغباتی در سال ۱۳۵۲ فعالیت خود را آغاز نموند.
دانشکده دندانپزشکی در سال ۱۳۵۳ افتتاح گردید و در ادامه دانشکده زبان های خارجی نیز در سال ۱۳۵۵ ش آغاز به کار نمود. یک سال بعد نیز دانشکده علوم اداری و اقتصاد تاسیس شد.
با وقوع انقلاب اسلامی، دانشگاه اصفهان نیز به مانند سایر مردم کشور در روند پیروزی انقلاب اسلامی نقش آفرینی کرد. در این سال به علت ناآرام بودن اوضاع کشور و راهپیمایی های گسترده دانشجویی و عدم شرکت دانشجویان در کلاس ها فعالیت های آموزشی دانشگاه تعطیل شد.
با پیروزی انقلاب اسلامی دانشگاه اصفهان نیز به مانند دیگر دانشگاه های کشور بازگشایی شد، اما عملاً محیط دانشگاه محل فعالیت‌های سیاسی شده بود و زمینه برای انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها آغاز گردید و دانشگاه اصفهان نیز به مدت بیش از دو سال تعطیل شد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بازگشایی مجدد دانشگاه اصفهان، روند افزایش تعداد دانشکده ها و رشته های تحصیلی در مقاطع گوناگون روبه فزونی گذاشت و بالا رفتن انتظارات و نیازهای جامعه به خدمات سلامت، ضرورت پاسخگویی را جدی تر نمود. بدین روی لزوم فراهم نمودن زمینه ای برای آموزشهای بالینی و نیاز به توجه ویژه به مقوله بهداشت و درمان، ایده استقلال دانشگاههای علوم پزشکی را مطرح کرد و سرانجام در سال ۱۳۶۴ با تصویب قانون تشکیل وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، با جدا سازی دانشگاه اصفهان این مجموعه تحت عنوان دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی اصفهان به حیات خویش ادامه داد.
دانشکده فنی و مهندسی در سال ۱۳۶۷ با صدور مجوز از طرف شورای گسترش دانشگاه های وزارت فرهنگ و آموزش عالی ( وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) آغاز به کار نمود.
گروه الهیات با رشته کارشناسی دبیری الهیات و معارف اسلامی از مهر ماه ۱۳۷۰ شروع به کار کرد. ساختمان جدید دانشکده ادبیات و علوم انسانی نیز در سال ۱۳۷۵در مساحت ۱۷۰۰۰ متر مربع با ظرفیت بیش از ۲۵۰۰ دانشجو افتتاح گردید و گروه حقوق در سال ۱۳۸۰ به دانشکده علوم اداری و اقتصاد منتقل گردید. گروه مهندسی عمران دانشگاه اصفهان نیز در سال ۱۳۸۳ تاسیس شد و در مهر ماه ۱۳۸۵ اولین دوره دانشجویان کارشناسی پذیرش شدند.
گروه الهیات با رشته کارشناسی دبیری الهیات و معارف اسلامی از مهر ماه ۱۳۷۰ شروع به کار کرد. ساختمان جدید دانشکده ادبیات و علوم انسانی نیز در سال ۱۳۷۵در مساحت ۱۷۰۰۰ متر مربع با ظرفیت بیش از ۲۵۰۰ دانشجو افتتاح گردید و گروه حقوق در سال ۱۳۸۰ به دانشکده علوم اداری و اقتصاد منتقل گردید. گروه مهندسی عمران دانشگاه اصفهان نیز در سال ۱۳۸۳ تاسیس شد و در مهر ماه ۱۳۸۵ اولین دوره دانشجویان کارشناسی پذیرش شدند.
دانشگاه اصفهان در سال های اخیر، طرح های متعدد عمرانی را به سرانجام رسانده و مجموعه فضاهای آموزشی، پژوهشی و رفاهی به سایر بخش های دانشگاه اصفهان اضافه شده است.